lunes, 4 de abril de 2011

Más recuerdos...





Habíase una vez.../ Była sobie raz...

pan de gengibre adornado por los niños de EL NAHUAL

8 Metas de Desarrollo del Milenio




Habíase una vez la muchacha que decidió viajar a Guatemala y trabajar en el centro comunitario llamado EL NAHUAL. Durante seis meses tuvo la oportunidad de conocer y experimentar más que durante toda su vida. Lo que aprendió, vio, escuchó, vivió se quedará para siempre en ella como sus mejores recuerdos. Aquí publicó las fotos que ilustran los mejores momentos de su aventura. Disfruten!


Była sobie raz dziewczyna, która postanowiła pojechać do Gwatemali i pracować w centrum "EL NAHUAL". Podczas sześciu miesięcy miała okazję poznać i doświadczyć więcej, niż w ciągu całego swojego życia. To, czego się nauczyła, zobaczyła, usłyszała, przeżyła pozostanie w niej na zawsze jako jej najwspanialsze wspomnienia. Tutaj opublikowała zdjęcia, które ilustrują najpiękniejsze momenty jej przygody. Sami zobaczcie!

sábado, 13 de noviembre de 2010

En busca de flor de helecho/ W poszukiwaniu kwiatu paproci






Pregunté a mis alumnos por la planta llamada helecho y nadie sabía que era. Les dije que la podían encontrar en los bosques de Guatemala pero eso no les ayudó mucho. Y cuando al final la dibujé, todo de repente pareció claro. "Aaaaaa...Cola de quetzal!" - exclamaron. Pues sí, el idioma que aprendí en Espana seguramente no es el mismo idioma que usan en América Latina, ya me di cuenta de eso hace mucho tiempo.

El jueves pasado nuestra escuela se convirtió en una selva polaca y dejando flotar a nuestra imaginación fuimos a buscar la flor de helecho que según la leyenda florece solo una vez al año, durante la mágica Noche de San Juan. Todos los niños con mucho interés escucharon al cuento que hablaba de como encontrar la verdadera felicidad y que no vale la pena buscarla en las cosas materiales y después fuimos a buscar la flor. Nos dejó algunas pistas entre los árboles de la selva polaca de nuestra imaginación. Nadie sabía como era dicha flor pero las piezas del arte que aparecieron en la calle dibujadas con tiza (las pueden ver en las fotos) dicen que sin duda sabemos mucho sobre fantasía. Y cual era la sorpresa cuando al final de la clase encontramos en el campo al lado de la escuela la vaca perdida del muchacho humilde de la leyenda! La había perdido y la flor nos ayudó encontrarla por las tierras guatemaltecas :)



Zapytałam moich uczniów o roślinę, co paprocią się zwie i nikt nie wiedział, co to takiego. Powiedziałam im, że mogą ją spotkać w gwatemalskich lasach, ale nie pomogło im to za bardzo. I kiedy w końcu ją narysowałam, wszystko stało się jasne. "Aaaaaaa..... ogon kwezala!" - wykrzyknęli. No więc tak to właśnie jest, język, którego nauczyłam się w Hiszpanii na pewno nie jest tym samym językiem, którego nauczyłam się w Ameryce Łacińskiej, przekonałam się o tym już dawno temu.

W zeszły czwartek nasza szkoła zamieniła się w polską puszczę i pozwalając naszej wyobraźni bujać gdzieś w obłokach, wyruszyliśmy na poszukiwania kwiatu paproci, który według legendy zakwita tylko raz w roku, w magiczną Noc Świętojańską. Wszystkie dzieci z ogromnym zainteresowaniem wysłuchały legendy, z której dowiedziały się, jak odnaleźć prawdziwe szczęście i że nie warto szukać go w dobrach materialnych, a później rozpoczęliśmy poszukiwania kwiatu. Pozostawił nam wskazówki wśród drzew polskich kniei naszej wyobraźni. Nikt nie wiedział, jak owy kwiat wygląda, ale dzieła sztuki, które pojawiły się na drodze przed szkołą wyrysowane kolorowymi kredami (możecie je podziwiać na zdjęciach) bez wątpienia wskazują na to, że potrafimy używać wyobraźni. I jakież było nasze zdziwienie, gdy pod koniec zajęć spotkaliśmy na polu obok szkoły zaginioną krowę ubogiego chłopca z legendy! Zgubił ją i kwiat paproci pomógł nam ją odnaleźć na gwatemalskich ziemiach :)

miércoles, 3 de noviembre de 2010

El silencio roto/ Przerwana cisza


Sí, ya ha llegado la hora de romper el silencio. Suficiente, basta ya. Este blog es para que los demás sepan lo que pasa aquí, es para todos los que no son capaces de ser testigos de las cosas que suceden en mi bonita Xela y mi lugar de trabajo llamado El Nahual (en la mitología mesoamericana, el nahual es un animal que se considera espíritu protector de cada persona). No voy a justificarme por no escribir porque si uno justifica sus hechos o la falta de ellos, significa que se siente culpable y que arrepiente. Y yo aprendí a no arrepentir nada. No escribía porque siempre encontraba miles de cosas mucho más urgentes y mucho más importantes. Y cuando al final del día podía sentarme y escribir algo para mis lectores REpacientes, me adormía enfrente de la pantalla. Pero me di cuenta de que pasaban tantas cosas que valían la pena estar contadas y que existían tantas personas esperando las noticias de mí que TENÍA QUE encontrar el tiempo para describirlo. Aquí estarán entonces mis relatos, mis pensamientos y sentimientos. Empecemos de nuevo.

Han pasado los primeros días de noviembre. Me quedan apenas siete semanas de trabajo, siete semanas de siete días cada una en las que podré pasar el tiempo enseñando inglés, ecología, teatro, música, manualidades y pasar tiempo con niños. Mi horario de trabajo cambió bastante cuando terminaron las clases en dos escuelas primarias donde enseñamos el inglés. Ahora cada lunes y miércoles por la mañana tengo ensayos de "cuentacuentos" y nos preparamos con mis alumnos para una obra del teatro que vamos a presentar en el asilo de ancianitas Luisa de Marilac y en nuestra escuela El Nahual. Trabajamos con los cuentos del mundo k´iche´ y otros - del mundo polaco. Los martes en la mañana paso tiempo con las ancianitas en el asilo donde junto a los estudiantes de fisioterapía animamos su tiempo libre. Los jueves y viernes en las mañanas trabajo con mi coro pequeño. No creía que era posible porque en el principio los niños no querían cantar pero...ahora les gusta mucho y nos podemos preparar para el concierto navideño!!! Tendrémos a Tyler (un voluntario estadounidense) quien tocará piano, Óscar Daniel (mi vecino e hijo del director de la escuela) quien tocará la guitarra, Rita (hermana de Daniel) quien tocará el violín y Sarita (la prima de Daniel y Rita) quien tocará la flauta. Los niños cantarán en el español y el inglés, tal vez me atrevo y yo a cantar algo en polaco. Ojalá no se asuste nadie por todas las consonantes raras de mi idioma nativo :).

Por las tardes también tenemos muchas actividades. Los martes tenemos clases del arte - manualidades durante cuales creamos muchas piezas del arte. Las vamos a presentar durante la exposición navideña para los padres y las ancianitas del asilo. Los jueves estamos ocupados con los juegos teatrales y aprendemos como actuar y expresarse bien. Los lunes, miércoles y viernes aprendemos ciencias naturales con elementos de inglés. El mes pasado aprendimos como segregar la basura y reciclarla. También trabajamos mucho en nuestro jardín orgánico agarrando toda la hierba mala y cuidando a nuestros frijolitos, zanahorias, ayotes (calabazas), remolachas y habas. Los niños ya saben para que nos pueden servir los residuos orgánicos y que vale la pena compostarlos.

Este mes está titulado "NOVIEMBRE - EL MES VERDE". En Polonia ya hay bastante frío durante esta época y todo se convirtió en gris entonces todos los que viven allá sueñan con aunque sea un poco del color verde. ¡Disfruten! ¡Miren como desarrolla nuestro proyecto! Colectamos las botellas de plástico y las convertimos en unos candeleros preciosos, vamos a cambiar las cajas de huevos por las bonitas cajas para joyas; con los niños más pequeños - por los animales. Vamos a coser las bolsas de compras usando las bolsitas de nachos o los famosos TORTRIX que come todo el mundo (y todo el mundo tira las bolsitas vacías en la calle). Al final del mes visitaremos también la chocolatería de Doña Sara para averigüar como funciona una manufactura pequeña y aprender sobre negocio justo y desarrollo sostenible.

Los barriletes muy típicos para esta época del año (El Día de los Santos) ya desaparecen poco a poco del cielo chapín pero yo por mucho tiempo no olvidaré nuestro proyecto de la semana pasada. Construimos muuuuuuuchos barriletes de las barillas de barbacoa y papel china. Algunos volaron, otros no, pero todos nos divertimos mucho. En este momento tengo que mencionar a mi alumno Crístian quien me enseñó como hacer los frenecillos de un barrilete para que vuela. Sin su ayuda no hubiéramos podido volarlos. Muchas gracias, Crístian! Muy buen trabajo! Tal vez el próximo año mi barrilete volará también :) Al menos ya soy la maestra de la construcción de dichas criaturas :)

En la foto que pueden ver se mira el campo muy cerca de nuestra escuela y el cielo de Xela lleno de nubes doradas. Ya no llueve y las tardes son increíblemente preciosas! A veces desde lejos se puede oír la tormenta y ver los relámpagos pero ya no llegan por estos lares. Ya estamos en verano, se acerca La Navidad. (¡qué exotico!, ¿verdad?) :D.

Unas horas después de publicar este post tengo que confesarles algo...¿He dicho que ya no llovía? Pues....como explicárselo...me he equivocado :P ¡Cayó la lluvia!




Tak, nadszedł czas na przerwanie ciszy. Już wystarczy. Blog ten jest po to, by moi czytelnicy wiedzieli o tym, co się tutaj dzieje, jest dla tych wszystkich, którzy nie są w stanie być świadkami tego, co ma miejsce w mojej pięknej Xelii moim mijscu pracy - "El Nahual". (W mitologii mezoamerykańskiej "nahual" [czyt. naual bądź nałal, jeśli wolisz, drogi czytelniku] to zwierzę uważane za ducha - stróża każdego z nas.)

Nie będę się usprawiedliwiać za niepisanie, ten, kto się usprawiedliwia za swoje czyny lub też ich brak, czuje się winny i żałuje. A ja nauczyłam się, by nie żałować niczego. Nie pisałam, bo zawsze znajdywałam tysiące bardziej nie cierpiących zwłoki i znacznie ważniejszych spraw. I gdy na koniec dnia mogłam usiąść i napisać coś dla moich PRZEniecierpliwych czytelników, zasypiałam przed komputerowym monitorem. Zdałam sobie jednak sprawę, że działo się tyle rzeczy godnych opowiedzenia i że tyle bylo osób czekających na wieści ode mnie, że MUSIAŁAM znaleźć czas, by to wszystko opisać. Pojawią się więc tutaj moje sprawozdania, myśli i mizerne próby opisania tego, co czuję. Zacznijmy więc od początku.

Minęły pierwsze dni listopada. Zostało mi zaledwie siedem tygodni pracy, siedem tygodni po siedem dni każdy, w trakcie których będę mogła spędzać czas ucząc angielskiego, ekologii, teatru, muzyki, arts & crafts (nie przychodzi mi na język polski odpowiednik) i cieszyć się czasem z dziećmi. Mój dzień pracy zmienił się dość znacznie kiedy skończyły się zajęcia w dwóch podstawówkach gdzie uczymy angielskiego. W każdy poniedziałek i środę ramo mamy próby do "cuentacuentos" (opowiadania bajek) i przygotowujemy się z moimi uczniami do sztuki teatralnej, którą przedstawimy w rezydencji dla starszych kobiet "Luisa de Marilac" i w naszej szkole "El Nahual". Pracujemy z bajkami świata k'ich'e (legendami Majów) i ze świata... polskiego. Wtorkowe poranki spędzam ze staruszkami i razem ze studentami fizjoterapii organizujemy im czas. Natomiast we czwartkowe i piątkowe poranki pracuję z moim małym chórem. Nie wierzyłam, że bylo to możliwe, bo na początku dzieci nie bardzo chciały śpiewać, ale...teraz bardzo i mi się podoba i możemy zacząć przygotowania do koncertu bożonarodzeniowego. Będziemy mieć z nami Tylera, wolontariusza z USA, który zagra na pianinie, Oscara Daniela (mojego sąsiada a zarazem syna dyrektora szkoły), który zagra na gitarze, Ritę (siostrę Daniela), która zagra na skrzypcachi Saritę (kuzynkę Daniela i Rity), która zagra na flecie. Dzieci zaśpiewają po hiszpańsku i angielsku, ja by może zdobędę się na zaśpiewanie czegoś po polsku. Oby tylko nikogo nie wystraszyły dziwne szeleszczące dźwięki mojego ojczystego języka :)

Popołudniami też mamy dużo zajęć. We wtorki podczas zajęć manualno - artystycznych tworzymy wiele prawdziwych dzieł sztuki. Zaprezentujemy je później podczas wystawy bożonarodzeniowej dla rodziców i staruszek w ich rezydencji. W czwartki jesteśmy zajęci grami teatralnymi i uczymy się jak grać na scenie i wyrażać się artystycznie. W poniedziałki, środy i piątki uczymy się o środowisku naturalnym, zajęcia prowadzone są z elementami języka angielskiego. W zeszłym miesiącu dowiedzieliśmy się o segregacji odpadów i recyklingu. Pracujemy sporo w naszym ogrodzie organicznym, oczyszczamy go z chwastów i dbamy o fasolę, marchew, dynie, buraki i bób. Dzieci wiedzą już do czego mogą służyć odpady organiczne i że warto je kompostować.

Ten miesiąc to "LISTOPAD - ZIELONY MIESIĄC". W Polsce jest już teraz dość zimno i wszystko zamieniło się w szarość, tak więc wszyscy jej mieszkańcy marzą o choćby odrobinie zieleni. Korzystajcie! Spójrzcie tylko, jak rozwija się nasz projekt! Zbieramy plastikowe butelki i przemieniamy je w piękne świeczniki, kartony po jajkach zamienimy w szkatułki na biżuterię, a z najmłodszymi dziećmi - w zwierzaki. Będziemy szyli torby na zakupy z opakowań po chrupkach lub słynnych TORTRIX, którymi wszyscy tak się zajadają (i owe opróżnione już torebki wszyscy następnie wyrzucają na ulice). Pod koniec miesiąca odwiedzimy również fabrykę czekolady Pani Sary, żeby dowiedzieć się, jak działa mała manufaktura i nauczyć się czegoś na temat sprawiedliwego handlu i zrównoważonego rozwoju.

Latawce tak bardzo typowe dla tej pory roku (Dzień Wszystkich Świętych) znikają już po trochu z gwatemalskiego nieba, ale ja jeszcze przez długi czas nie zapomnę naszego zeszłotygodniowego projektu. Skonstruowaliśmy mnóóóóóóóstwo latawców z szaszłykowych patyków i bibuły. Niektóre pofrunęły, inne nie, ale wszyscy świetnie się bawiliśmy. W tym właśnie momencie muszę wspomnieć mojego ucznia Krystiana, który nauczył mnie jak zrobić hamulce latawcowi, żeby poleciał w górę. Bez jego pomocy nie bylibyśmy w stanie ich wypuścić. Dzięki, Krystian! Dobra robota! Być może w przyszłym roku mój latawiec również wzniesie się na wietrze :) Przynajmniej jestem już specem od konstrukcji tych stworzeń :)

Na zdjęciu, które możecie zobaczyć przy tym wpisie, widać pole znajdujące się w niewielkiej odległości od naszej szkoły i niebo Xeli pełne złotych chmur. Już nie pada i popołudnia są niesamowicie piękne! Czasami, z daleka, można usłyszeć burzę i zobaczyć błyskawice, ale nie docierają już w te okolice. Mamy już lato, zbliża się Boże Narodzenie. (Jak egzotycznie, prawda?) :D

Parę godzin po tym, jak opublikowałam ten wpis, muszę Wam coś wyznać...Wspomniałam, że już nie pada? No więc... jakby Wam to wytłumaczyć... pomyliłam się :P SPADŁ DESZCZ!

viernes, 24 de septiembre de 2010

Zwyczajny dzień w Sexto Estado de Los Altos

Jeśli nie obudzi mnie dźwięk gitary Jose Gonzalesa, który rozbrzmiewa w moim budziku o 6.30 rano, to znak, że najprawdopodobniej spóźnię się do pracy. Zanim to jednak nastąpi usłyszę krzyki papugi guacamaya, która umie mówić, choć nigdy nie rozumiem tego, co właśnie powiedziała. Mieszka u moich sąsiadów i zawsze budzi się około ósmej. Mam wyjątkową możliwość wyboru pomiędzy solidnym zimnym prysznicem a wąską strużką ciepłej wody. Trzymam się z daleka od pierwszej opcji. Świeżo zaparzona kawa z Antigua wprawia w dobry humor moją współlokatorkę, gdy tylko wejdzie do kuchni. Dla mnie picie kawy jest jednym z najprzyjemniejszych momentów dnia. Wszystkie okna w naszym mieszkanku wychodzą na podwórze, dlatego gdy znajdziemy się przed domem czeka nas niespodzianka – albo deszcz, albo promienie słońca.

Moja droga prowadzi brukowanymi lub betonowymi uliczkami, pomiędzy parterowymi domami i wielobarwnymi fasadami, które kryją swoich mieszkańców i ich własność. Mijam miejsce, w którym kobiety ucierają gotowaną kukurydzę z wapnem, małe sklepiki, gdzie sprzedaje się wszystkiego po trochu; ludzie, których spotykam mówią "¡Hola!" – Cześć!, "¡Adiós!" – Do widzenia!, albo "Bye!”; jeszcze nie odkryłam, dlaczego żegnają się z kimś, kogo dopiero spotkali, ale podejrzewam, że to jedna z tych tajemniczych kwestii, których wyjaśnienie dopiero przede mną.

Zawsze towarzyszą mi psy, duże, czasem dość nieśmiałe, czasem zdenerwowane, ale zawsze głodne, szukające czegoś do zjedzenia. Jeśli złapią plastikową torbę, która pachnie jedzeniem – zjedzą ją; smutna, ale prawdziwa rzeczywistość gwatemalskiego kundla. Jeden z nich, beżowy, bardzo wesoły, lubi towarzystwo ludzi, woli je od towarzystwa innych psów. Gdy tylko mnie zobaczy podbiega i podskakuje prosząc, bym go pogłaskała. Mówimy na niego HAPPY – Szczęśliwy, właśnie dlatego, że jest przyjazny i szczęśliwy.

Codziennie spotykam Indianki ubrane w corte* i güipil*, które niosą na głowach miednice pełne różnych rzeczy na sprzedaż; dzieci w szkolnych mundurkach czekające na autobus; mijam ogromny dom za wysokim ogrodzeniem, który przypomina pałac - gdy tylko zostanie ukończony z pewnością zamieszka tam burmistrz Xeli albo inna osoba o nie mniejszej pozycji.

Gdy przechodzę obok Szpitala Dr Rodolfo Robles w moim sercu pojawiają się sprzeczne uczucia: żal i współczucie, że tyle chorych osób czeka przy wejściu; radość na widok koloru szpitala – błękitu, który zawsze wywołuje mój uśmiech. Chwilę później wspinam się na wzgórze i krajobraz zmienia się zupełnie: betonowa droga staje się bitą, piaszczystą, ozdobioną kałużami. Znikają dzieci w mundurkach a w ich miejsce pojawiają się inne, bose, siedzące przed swoimi domkami.

Właśnie dla nich tu jestem, dzięki nim wiem, że każdy wysiłek ma sens. Nasza szkoła i świetlica „El Nahual” działają właśnie dla nich. Okrutne życie zbyt szybko pozbawiło ich dzieciństwa i zamiast bawić się pracują albo opiekują młodszym rodzeństwem, gdy ich rodzice ciężko pracują na tortille i fasolę, które pozwalają im przeżyć. Każdego popołudnia do naszej szkoły przychodzi około 15 uczniów w wieku 4 – 15 lat; uczą się angielskiego, muzyki. sztuki, matematyki i mają okazję odzyskać najpiękniejsze momenty życia.

W każdy wtorek i czwartek rano zakładam strój sportowy i na moim żółtym rowerze, nazywanym Maya, jadę do szkoły imienia Republiki Holandii w La Cuchilla, która znajduje się na obrzeżach Xela. Dla odmiany w środy mogę cieszyć się widokami, które podarowuje mi Wzgórze Quemado i wulkan Santa Maria w drodze do szkoły Llano del Pinal. W środy i czwartki po południu spędzam czas z uczniami dwóch gimnazjów: Telesecundaria Pacajá i San José La Viña. Ale żebyście nie pomyśleli, że przez cały czas uczę innych dodam, że resztę czasu przeznaczam na naukę k’iche (jednego z dwóch języków majańskich używanych w Xela), lekcje salsy i organizację różnych zajęć dla dzieci, uczniów i wolontariuszy naszej szkoły. Nigdy się nie nudzę. Każdy dzień mija w mgnieniu oka, tydzień za tygodniem, miesiąc za miesiącem…

W drodze do domu kundelek Happy radośnie merda ogonkiem i towarzyszy mi aż do szpitala, który w ciemnościach już nie wygląda niebiesko, zazwyczaj w strugach deszczu, który spada z nieba w kolorze ołowiu każdego popołudnia i nocy. Kładę się spać słuchając kropli deszczu spadających na dach i myśląc o tym, jak piękny był dzień.

*corte – tradycyjna długa spódnica, utkana z bawełny i noszona przez majańskie kobiety;
*güipil – wyraz w języku majańskim określający słynne bluzki, tkane i szyte ręcznie przez majańskie kobiety .

lunes, 13 de septiembre de 2010

Un día ordinario en el Sexto Estado de Los Altos

Si no me levanto al escuchar la guitarra de José Gonzáles que resuena de mi alarma a las 6:30 de la mañana, significa que con mucha probabilidad voy a llegar tarde al trabajo. Pero antes que suceda eso, escucharé los gritos de una guacamaya que puede hablar aunque nunca entiendo que es lo que dice. Vive en la casa de mis vecinos y se despierta siempre hacia las 8:00 h. Tengo la exclusiva posibilidad de elegir entre una ducha fría o un estrecho arroyito del agua caliente. Me alejo mucho de la opción número uno. El café hervido de Antigua le hace sentirse bien a mi compañera de apartamento cuando entra en la cocina. Para mí, tomarlo, es uno de los mejores momentos del día. En nuestro pequeño hogar no tenemos ventanas, al menos unas que no darían al patio interior. Por lo tanto las mañanas nos sorprenden cada día cuando salimos de casa, a veces con la lluvia, a veces con los rayos del sol.

El camino me guía por las calles de piedra o de hormigón, entre las casas de un solo piso, entre las fachadas de colores que esconden sus habitantes y todas sus posesiones. Paso el lugar donde las mujeres muelen maíz cocido con cal, las tiendas pequeñas donde se vende un poco de todo, la gente que al verme sonríe y dice: "¡Hola!", "¡Adiós!" o "Bye!"; todavía no he descubierto porque se despiden de alguien a quien acaban de encontrar pero supongo que es una de aquellas cosas misteriosas que todavía me falta por entender.

Siempre me acompañan los perros, grandes, a veces bastante tímidos, a veces enojados, pero siempre con hambre, buscando algo que comer. Si agarran una bolsa de plástico que huele a comida, la comen; triste pero pura realidad de un chucho chapín. Hay uno, de color beig, muy alegre, a quien le gusta mucho la compañía del hombre, mucho menos de otros perros. Cuando me ve, se acerca y saltando a mi lado pide que le acaricie. Lo llamamos HAPPY por lo amistoso y feliz que es.

En mi camino de todos los días veo las mujeres indígenas vestidas de su corte* y güipil*, cargan los guacales llenos de cosas para vender encima de sus cabezas; niños vestidos de uniformes que esperan al autobús; una casa grandísima detrás de una valla muy alta, parece un palacio, en cuanto un día la terminen, estoy segura que vivirá allá el alcalde de Xela o otra persona no de menos importancia.

Al pasar el Hospital Dr. Rodolfo Robles en mi corazón aparecen los sentimientos encontrados: pena y compasión por ver tanta gente enferma esperando en la entrada; alegría por el color de que pintaron el hospital - azul celeste que siempre me hace sonreír. Un rato después subo el cerro y el paisaje cambia totalmente: el camino de hormigón sustituye uno de arena, lo adornan los charcos. Niños con los uniformes desaparecen y en su lugar veo otros, descalzos, sentados en el piso enfrente de sus casitas.

Para ellos estoy acá, gracias a ellos sé que vale la pena cada esfuerzo. Nuestra escuela y centro comunitario "El Nahual" funcciona para ellos. La vida cruel llevó su niñez demasiado pronto y en lugar de jugar trabajan o cuidan de sus hermanos pequeños cuando sus padres trabajan muy duro por tortillas y frijoles que les permiten sobrevivir. Cada tarde llegan a nuestra escuela hasta quince alumnos a edad de 4 a 15 años; aprenden inglés, música, arte, matemática ytienen la oportunidad de recuperar los momentos más bonitos de la vida.

Cada martes y jueves por la mañana me pongo ropa deportiva y monto mi bicicleta amarilla llamada Maya a la escuela "República de Holanda" en La Cuchilla, ubicada en las orillas de Xela. En cambio el miércoles disfruto del paisaje que me regala Cerro Quemado y Volcán Santa María en el camino a la escuela el Llano del Pinal. Los miércoles y jueves de la tarde paso tiempo con los estudiantes de dos escuelas secundarias: Telesecundaria Pacajá y San José La Viña. Pero para que algunos de ustedes no piensen que paso todos los días enseñando, voy a mencionar que dedico el resto de mi tiempo al idioma k´iche´ (uno de dos idiomas mayas utilizados en Xela), clases de salsa y organización de varias actividades para los niños, estudiantes y voluntarios de nuestra escuela. Nunca me aburro. Cada día pasa en un parpadeo, semana tras semana, mes tras mes...

En el camino de regreso a casa chucho Happy mueve alegre su colita y me acompaña hasta el hospital que en la oscuridad ya no parece azul, normalmente bajo la lluvia que cae del cielo del color de plomo cada tarde y noche. Me acuesto escuchando las gotas que caen sobre el techo de nuestro apartamento y pensando en lo bonito que ha sido el día.

*corte - típica falda larga hecha de lana que portan las mujeres mayas.
*güipil - la palabra maya por la famosa blusa los mujeres mayas portan y tejan a mano.

lunes, 2 de agosto de 2010

Un ensayo corto sobre la vida y la muerte - Krótki esej o życiu i śmierci - A short essay on the life and the death

El viernes pasado, unos minutos después de las siete de la tarde, en la 4a calle le dispararon al jefe de la Policía Municipal...Lo mataron... Media hora antes caminé por esa calle con mi amiga, hacia el Teatro Municipal para disfrutar de los poemas que se iban a presentar durante Primer Festival Guatemalteco de Poesía. Le dispararon mientras uno de los poetas estaba recitando: "Vivir es morir lentamente, lentamente, lentamente...". Es probable que lo hubieran matado de un solo tiro; nada que ver con una muerte lenta; ni tuvo la oportunidad de despedirse de la vida...

W ostatni piątek, kilka minut po dziewiętnastej, na czwartej ulicy strzelali do szefa Komendy Miejskiej Policji… Zabili go… Pół godziny wcześniej szłam z moją koleżanką tą ulicą, do Teatru Miejskiego, by z przyjemnością wsłuchiwać się w wiersze prezentowane podczas Pierwszego Gwatemalskiego Festiwalu Poezji. Gdy do niego strzelali jeden z poetów recytował: „Żyć to umierać powoli, powoli, powoli…”. Prawdopodobnie zabili go jednym wystrzałem; nie ma to nic wspólnego z powolną śmiercią; nie miał nawet szansy, by pożegnać się z życiem…

Last Friday, a few minutes past seven in the evening, on the fourth street, they were shooting to the chief of a City Police Station... They killed him... .A half an hour before, together with my friend, we had been strolling along the street to the City Theatre to listen raptly to poems being presented during the First Guatemalan Festival of Poetry. When the chief was being shot one of the poets was declaiming: "Living means dying slowly, slowly, slowly...". Probably, he has been killed with one shot - it has nothing in common with a slow dying - he even didn't have a chance to say 'goodbye' to his life…



http://www.prensalibre.com/noticias/comunitario/Matan-jefe-Policia-Municipal-Xela_0_307769466.html